2025-10-19
Operacja zaćmy to procedura polegająca na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej soczewką sztuczną.

Pacjent przechodzi operację polegającą na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej nową, przezroczystą soczewką sztuczną. Proces ten obejmuje przygotowanie do zabiegu, samą operację oraz rekonwalescencję.

Czym jest zaćma i kiedy wymaga operacji?

Zaćma to schorzenie polegające na zmętnieniu soczewki oka, co prowadzi do stopniowego pogorszenia widzenia. Najczęściej jest związana z procesem starzenia, ale może występować również u osób młodszych, na przykład w wyniku urazu lub chorób ogólnoustrojowych. Objawy obejmują zamglone widzenie, trudności w czytaniu czy rozpoznawaniu twarzy, a także pogorszenie percepcji kolorów.

Najczęstsze przyczyny rozwoju zaćmy

Zaćma najczęściej pojawia się jako efekt naturalnego procesu starzenia się soczewki. Do innych czynników ryzyka należą cukrzyca, nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV, urazy oka oraz długotrwałe stosowanie niektórych leków, takich jak sterydy. Niekiedy zaćma może rozwinąć się wskutek wrodzonych wad lub jako powikłanie chorób oczu.

Wskazania do zabiegu

Decyzja o przeprowadzeniu operacji zależy przede wszystkim od stopnia upośledzenia widzenia i wpływu zaćmy na codzienne funkcjonowanie pacjenta. Główne wskazania to pogorszenie jakości życia, takie jak trudności z prowadzeniem samochodu, czytaniem, wykonywaniem pracy czy codziennych aktywności. W niektórych przypadkach operacja może być konieczna z powodów medycznych – na przykład, gdy zaćma uniemożliwia przeprowadzenie leczenia innych chorób oczu.

Przygotowanie do operacji zaćmy

Prawidłowe przygotowanie do operacji jest kluczowe dla bezpieczeństwa pacjenta. Obejmuje ono zarówno konsultacje medyczne, jak i określone badania diagnostyczne.

Konsultacja i kwalifikacja medyczna

Pierwszym krokiem jest konsultacja z okulistą, który ocenia stopień zaawansowania zaćmy oraz stan ogólny oka. Lekarz przeprowadza wywiad dotyczący chorób przewlekłych, stosowanych leków i występowania alergii. Często niezbędna jest również konsultacja internisty, aby wykluczyć ewentualne przeciwwskazania do zabiegu.

Wykonywane badania przed zabiegiem

Przed planowaną operacją zaćmy pacjent ma wykonywane szczegółowe badania, takie jak pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, badanie dna oka, a także biometrię, która pozwala dobrać moc sztucznej soczewki. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić dodatkowe badania laboratoryjne.

Instrukcje dla pacjenta przed operacją

Pacjent otrzymuje szczegółowe wytyczne dotyczące przyjmowania leków przed zabiegiem, zwłaszcza jeśli przyjmuje leki przeciwkrzepliwe lub inne wpływające na przebieg operacji. Zwykle należy zgłosić się na czczo oraz zadbać o higienę oczu. Warto wcześniej przygotować sobie transport do i z kliniki, ponieważ bezpośrednio po zabiegu nie można samodzielnie prowadzić pojazdów.

Operacja zaćmy

Przygotowanie pacjenta 

Pacjent otrzymuje krople znieczulające oraz lekki środek uspokajający. Oko jest odkażane i zabezpieczane specjalnym rozwórką, aby uniknąć mrugania. Personel dba o aseptyczne warunki przez cały czas trwania zabiegu.

Usunięcie zmętniałej soczewki

Podczas zabiegu usuwana jest zmętniała soczewka, a następnie w jej miejsce wszczepiana jest soczewka sztuczna, dobrana indywidualnie do pacjenta.

Wszczepienie sztucznej soczewki

Soczewki dobierane są indywidualnie do potrzeb pacjenta. Po implantacji soczewki całość dokładnie sprawdza się pod mikroskopem.

Szycie i zakończenie zabiegu

W większości przypadków nie ma potrzeby zakładania szwów – nacięcie jest na tyle małe, że samo zamyka się pod wpływem ciśnienia wewnątrzgałkowego. Na koniec zakładany jest opatrunek ochronny i pacjent trafia na krótki odpoczynek.

Rekonwalescencja po operacji zaćmy

Tempo powrotu do codziennych aktywności zależy od indywidualnego przebiegu gojenia i zaleceń lekarza prowadzącego. Kluczowe są odpowiednia higiena oraz przestrzeganie zaleceń lekarza.

Pierwsze dni po zabiegu – na co zwrócić uwagę?

W pierwszych dobach po operacji mogą pojawić się łzawienie, niewielki dyskomfort czy przejściowe pogorszenie widzenia. Bardzo ważne jest, aby nie trzeć oka, nie narażać go na urazy ani nie wprowadzać ciał obcych. Należy stosować przepisane krople antybakteryjne i przeciwzapalne, które zapobiegają infekcji i przyspieszają gojenie.

Rekomendacje dotyczące powrotu do codziennych aktywności

Powrót do pracy i zwykłych zajęć jest zależny od indywidualnej sytuacji. Przez pewien czas należy unikać wysiłku fizycznego, schylania się, dźwigania, a także korzystania z basenu czy sauny. 

Możliwe powikłania i kontrola pozabiegowa

Należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem w przypadku bólu, obrzęku, utraty widzenia lub pojawienia się światłowstrętu. Ważne jest także regularne uczestnictwo w wizytach kontrolnych, podczas których lekarz ocenia proces gojenia i funkcjonowanie wszczepionej soczewki.

Życie po operacji zaćmy – co warto wiedzieć?

Po operacji pacjent może powrócić do codziennych zajęć bez większych ograniczeń. Mogą jednak pojawić się nowe potrzeby adaptacyjne i nieuniknione zmiany w stylu życia.

Wzrok po wszczepieniu soczewki

Sztuczne soczewki wszczepiane podczas operacji zaćmy są dopasowywane indywidualnie. Jednak w niektórych przypadkach pacjenci wciąż mogą potrzebować okularów do czytania lub pracy z bliska.

Zalecenia dotyczące higieny i pielęgnacji

Do czasu zakończenia rekonwalescencji ważne jest przestrzeganie zaleceń dotyczących higieny okolic oka, regularne podawanie kropli oraz ochrona przed urazami. Wskazane jest także unikanie zadymionych i zapylonych pomieszczeń oraz ekspozycji na promieniowanie UV.

Kontrola wzroku

Regularne wizyty u okulisty są wskazane, ponieważ w rzadkich przypadkach może dojść do zmętnienia torebki tylnej. Zaleca się również kontynuowanie ogólnej profilaktyki zdrowia oczu.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy operacja zaćmy boli?

Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. Zakres odczuwania dolegliwości jest indywidualny i omawiany z lekarzem przed zabiegiem.

Czy zaćma może powrócić po operacji?

Usunięcie zmętniałej soczewki eliminuje źródło zaćmy. Może jednak wystąpić zmętnienie torebki tylnej wymagające kontroli okulistycznej.

Jakie są najczęstsze powikłania po operacji zaćmy?

Powikłania mogą obejmować infekcje, wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, czy wspomniane zmętnienie torebki tylnej. Regularne wizyty kontrolne i przestrzeganie zaleceń znacząco minimalizują ryzyko takich zdarzeń.

Czy po operacji może być potrzebna korekcja wzroku?

Decyzję podejmuje lekarz prowadzący na podstawie oceny pooperacyjnej.

Kiedy należy zgłosić się do lekarza po operacji?

Wskazane jest natychmiastowe zgłoszenie się do okulisty w przypadku silnego bólu oka, nagłej utraty widzenia, znacznego obrzęku lub wydzieliny z oka. Regularne wizyty kontrolne również są konieczne dla monitorowania procesu gojenia.

Informacje mają charakter ogólny i edukacyjny oraz nie stanowią porady medycznej. Szczegółowe informacje o wskazaniach, przebiegu leczenia i rekonwalescencji udziela lekarz podczas indywidualnej konsultacji.

Nadesłał: redakcja