2016-03-01
Zaćma jest jedną z najczęściej występujących, a także najgroźniejszych chorób oczu, która prowadzi do zmętnienia soczewki, a w konsekwencji do upośledzenia ostrości wzroku, a nawet do ślepoty.

To niezwykle podstępna choroba, która potrafi powrócić nawet po leczeniu operacyjnym. W takiej sytuacji mamy do czynienia z zaćmą wtórną.

Zaćma, inaczej zwana też kataraktą jest jedną z głównych przyczyn ślepoty. Szacuje się, iż odpowiada za ślepotę aż w 48% przypadków spośród wszystkich osób, które straciły wzrok. Na zaćmę cierpi ponad 20 milionów osób na całym świecie, w Polsce liczba chorych przekracza 800 tysięcy. Występowanie zaćmy związane jest z wiekiem, w dziewięciu na dziesięć przypadków zaćma wynika z procesów starzenia się organizmu, chociaż bywa także wadą wrodzoną spowodowaną na przykład aberracjami chromosomowymi (chorzy na zespół Downa często cierpią z powodu zaćmy), schorzeniami gałki ocznej czy zakażeniami wewnątrzmacicznymi. Nie bez znaczenia są czynniki genetyczne, gdyż zaćma jest chorobą dziedziczną.

Zaćma jest chorobą, której przebieg wiąże się z powstawaniem plamek bądź zmętniałych obszarów na soczewce oka. Fizjologiczna soczewka oka jest przezroczysta i elastyczna, dzięki czemu przepuszcza promienie świetlne i doskonale widzimy zarówno z bliska, jak i z większej odległości. Wraz z wiekiem dochodzi do mętnienia soczewki, a w konsekwencji – coraz gorszego widzenia. Zaćma prowadzi do upośledzenia ostrości wzroku, im zmętnienia na soczewce są większe, tym większe pogorszenie wzroku występuje u chorego. Niekontrolowana, nieleczona zaćma może prowadzić do całkowitej utraty wzroku. Na szczęście, współczesna medycyna dysponuje metodami powstrzymywania rozwoju omawianej choroby.

Jedynym skutecznym sposobem zahamowania rozwoju i leczenia zaćmy jest operacja metodą zwaną fakoemulsyfikacją , która polega na rozbiciu zmętniałej soczewki za pomocą ultradźwięków oraz jej mechanicznym usunięciu. Następnie przez kilka niewielkich nacięć na rogówce wszczepia się sztuczną soczewkę.

Powrót dokuczliwych objawów

Szacuje się, iż u około 20% pacjentów, którzy przeszli operację usunięcia zaćmy metodą fakoemulsyfikacji, dochodzi do nawrotu dolegliwości. Gdy pojawi się zaćma wtórna, objawy przypominają początki zwykłej zaćmy, chorzy skarżą się na niewyraźne, jakby przez mgłę widzenie. Taki stan nazywamy zaćmą wtórną, czyli zmętnieniem torebki tylnej soczewki, której celowo nie usuwa się podczas operacji, aby stanowiła podporę dla sztucznej soczewki i odgradzała ją od ciała szklistego. Patologiczne zmiany w gałce ocznej po prawidłowo przeprowadzonej operacji są wynikiem takich schorzeń jak cukrzyca, atopowe zapalenie skóry czy niedoczynność przytarczyc. Zaćma wtórna rozwija się także jako wynik stanów zapalnych w gałce ocznej (zapalenie rogówki, zapalenie twardówki) oraz na skutek urazów oka. Ponadto może być rezultatem guzów wewnątrzgałkowych, wysokiej krótkowzroczności oraz jaskry dokonanej. Przeprowadzone badania kliniczne pozwoliły określić, że na częstość oraz szybkość występowania zaćmy wtórnej mogą mieć wpływ także materiały, z jakich zostały wykonane soczewki użyte podczas zabiegu metodą fakoemulsyfikacji. Badania wykazały, iż u pacjentów, którym wszczepiono akrylową soczewkę hydrofobową zmętnienie torebki tylnej soczewki występowało rzadziej niż u osób, które posiadają soczewki akrylowe hydrofilne.

Podobnie jak zwykłą zaćmę, zaćmę wtórną leczy się operacyjnie. Obecnie standardem w okulistyce jest zabieg leczenia zaćmy wtórnej metodą kapsulotomii tylnej z wykorzystaniem lasera neodymowo-yagowego (YAG). Zabieg polega na wykonaniu niewielkiego otworu w centralnej części zmętniałej torebki. Efektem jest niemal natychmiastowa poprawa widzenia. Zabieg trwa zaledwie kilkanaście sekund i jest całkowicie bezbolesny, oko przed zabiegiem zostaje znieczulone przy pomocy kropli podawanych do worka spojówkowego. Przez kilkanaście godzin po zabiegu może występować niewyraźne widzenie, dlatego pacjent nie powinien prowadzić samochodu i obsługiwać maszyn. Wyłączając powyższe ograniczenia, po zabiegu niemal natychmiast można powrócić do normalnej aktywności.

Zabieg jest refundowany przez NFZ, pacjenci, którym zależy na czasie mogą skorzystać z oferty prywatnych klinik. Kosz zabiegu to około 300-350 zł.

Nadesłał: poradnik zdrowia