2015-09-14
Kiedy młoda kobieta słyszy diagnozę o ciężkiej chorobie, jest zrozpaczona nie tylko tym, co ją czeka, ale także tym, czego może zostać pozbawiona. Jedną z konsekwencji terapii i zmian, jakie zachodzą w organizmie pod wpływem działania obcych komórek, jest niepłodność.

- To właśnie wizja bezpowrotnej utraty uroków macierzyństwa skłania kobiety do zamrażania swojej płodności - zauważają eksperci serwisu dla osób starających się o dziecko, www.staraniowy.pl.

Wszelki wypadek

Wyrok spada zazwyczaj jak przysłowiowy grom z jasnego nieba. Żyjemy z dnia na dzień, cieszymy się dobrym samopoczuciem, planujemy kolejne wakacje, gdy nagle – „coś” zaczyna się dziać. Niepozorne - zdawałoby się - dolegliwości, problemy z odpornością czy przedłużające się starania o dziecko. Aż z czasem – na wspomnianym jasnym niebie zaczyna się kłębić coraz więcej chmur: kiepskie wyniki badań, nieprzychylna diagnoza, wizja długotrwałego leczenia i nieśmiało przebijające się pytanie: czy to przypadkiem nie utrudni kiedyś planowanego macierzyństwa?

- Zaawansowana endometrioza, rak piersi lub inna choroba autoimmunologiczna stawiają młodą kobietę przed dylematem: co z macierzyństwem, które planuję? Czy czekać i wierzyć, że mimo inwazyjnej terapii uda mi się kiedyś urodzić zdrowe dziecko? Czy trzeba będzie myśleć o adopcji, a  jeśli się na nią zdecyduję - czy będę potrafiła pokochać cudze dziecko..? – wyliczają twórcy serwisu Staraniowy.pl, którego czytelniczki bezpośrednio stykają się z opisanymi wyżej problemami.
– I wtedy właśnie pojawia się myśl: a może by tak „zabezpieczyć” swoją płodność i zamrozić komórki jajowe, by szansa na maleństwo nie zniknęła?

Kriokonserwacja komórek jajowych

Procedura kriokonserwacji rozpoczyna się od przygotowania kobiety do wyprodukowania zdrowej komórki jajowej, czemu służy stymulacja hormonalna. – Niestety, nie zawsze etap ten może zostać przeprowadzony – zauważają twórcy serwisu dla osób, borykających się z problemami z płodnością. - W przypadku PCO, raka i onkologicznych chorób krwi terapia hormonami może co najwyżej zaszkodzić. W takich sytuacjach stosowane jest zwykle IVM, czyli zabieg, w czasie którego pobiera się niedojrzałą komórkę jajową, a następnie pozwala jej dojrzeć w warunkach laboratoryjnych. Dopiero wówczas zostaje zamrożona.

Jeśli jednak stymulacja jest możliwa, dojrzałe komórki pobiera się i przenosi bezpośrednio do zbiornika z ciekłym azotem. Jeszcze do niedawna przeżycie zamrożonej gamety stało pod dużym znakiem zapytania za sprawą kryształków lodu, które niszczyły delikatną strukturę komórki zbudowanej w dużej mierze z wody. Uszkadzały ją, czyniąc niezdatną do zapłodnienia. Dziś, podczas mrożenia komórek stosuje się metodę zwaną witryfikacją (zeszkleniem, zatopieniem we szkle), która polega na usunięciu wody z ich wnętrza i schłodzeniu do temperatury poniżej -200 stopni Celsjusza z prędkością 20 tys. stopni na minutę. - To właśnie dzięki temu zamrożona gameta nie ma właściwie prawa zostać uszkodzona, a procent zniszczonych podczas całej procedury komórek jest bardzo niski – wyjaśniają twórcy serwisu.

Nowe życie jajeczka

Zamrożona komórka jajowa może być przechowywana całe lata, odporna na uszkodzenia i… czas.  Koszt zapewnienia cennym komórkom bezpieczeństwa waha się obecnie w granicach 5 tys. złotych, przy czym do kwoty tej doliczyć należy koszt wizyt lekarskich, badań, ewentualnej stymulacji hormonalnej czy też dojazdów - jeśli klinika znajduje się daleko od miejsca zamieszkania. Zdrowa, a więc gotowa fizycznie na macierzyństwo kobieta może z nich w każdej chwili skorzystać. - Warto zauważyć, że w przypadku, gdy z różnych przyczyn tak się nie stanie, a więc np. kobiecie nie uda się wygrać z chorobą albo nie będzie zdolna do noszenia ciąży, wówczas zamrożone komórki jajowe są – za zgodą dawczyni - przekazywane innej kobiecie, której układ rozrodczy nie potrafi sam wykształcić gamet – zauważają twórcy serwisu Staraniowy.pl.

W przeciwnym przypadku są niszczone. Warto jednak zauważyć, że - choć kwestia ta nie jest jeszcze uregulowana prawnie - wśród naukowców panuje opinia, iż skoro nie są to komórki zapłodnione, trudno tu mówić o jakichkolwiek dylematach natury etycznej czy moralnej. Lekarze zapewniają także, że odmrożona komórka jajowa jest w takim samym stopniu zdolna do zapłodnienia pozaustrojowego jak ta, którą przeniesiono do macicy przyszłej mamy tuż po pobraniu i przygotowaniu w warunkach laboratoryjnych.

Nie mam czasu na bycie matką. Na razie

O kriokonserwacji komórek jajowych stało się głośno stosunkowo niedawno - za sprawą dwóch znanych firm, które zadeklarowały swoim pracowniczkom refundowanie tego rodzaju zabiegu. Przez część opinii publicznej zostało to odebrane jako działanie nieetyczne, mające na celu skłonić kobiety do odkładania macierzyństwa na rzecz kariery, wydajniejszej pracy i poświęcenia się dla firmy, a przede wszystkim - zapewnienie sobie lojalności pracownicy. Bo – choć zamrożenie komórek jajowych nie gwarantuje późniejszego zapłodnienia, zwiększa szansę na potomstwo w sytuacji, gdy organizm nie potrafi samodzielnie zaangażować się w procesy rozrodcze. A tak może się stać, jeśli kobieta zdecyduje się na zostanie matką dopiero w późnym wieku - po osiągnięciu wystarczającej stabilności finansowej i satysfakcji zawodowej.

- Kontrowersje wokół niecodziennego benefitu, jaki miałyby otrzymywać pracownice, przysłonił nieco sedno całego problemu i sprawił, że kwestia mrożenia komórek jajowych kojarzy się wyłącznie z celowym odkładaniem macierzyństwa – zauważają eksperci serwisu Staraniowy.pl. - Tymczasem to, co najczęściej skłania kobiety do podjęcia decyzji o zabezpieczeniu swojej płodności, niewiele ma wspólnego z karierą i poświęceniem zawodowym. W takich kwestiach, jak płodność, a raczej jej brak, generalizacje mogą być szczególnie krzywdzące – podsumowują.   

---

Serwis www.staraniowy.pl ma charakter niekomercyjny i działa pod skrzydłami Międzynarodowej Fundacji na rzecz Rozwoju Nauki i Promocji Zdrowia. Zadebiutował w sieci 6 grudnia 2013 r. w odpowiedzi na wzrastający problem niepłodności i przedłużanie się okresu starań o dziecko w przypadku coraz większej liczby par. To pierwszy w Polsce, w pełni ekspercki, serwis skierowany do wszystkich, którzy planują zostać rodzicami, a w szczególności do tych, którzy borykają się z przeszkodami na drodze do rodzicielstwa. 

Nadesłał: Cloud9