2025-04-23
Ostatnia dekada przyniosła przełomowe odkrycia dotyczące mikrobioty jelitowej, które zmieniają podejście do leczenia zespołu jelita drażliwego (IBS). Szacuje się, że na IBS cierpi od 10% do 15% populacji na całym świecie , co czyni je jednym z najczęstszych zaburzeń przewodu pokarmowego.

Coraz więcej badań wskazuje, że przeszczep mikrobioty jelitowej (FMT) może stanowić skuteczną metodę terapii IBS, wpływając nie tylko na objawy jelitowe, ale również na stan psychiczny pacjentów.

Z okazji Światowego Dnia IBS, obchodzonego co roku 19 kwietnia, eksperci zwracają uwagę na nowe metody leczenia tej uciążliwej choroby. To doskonały moment, aby podkreślić rosnącą rolę mikrobioty jelitowej w zrozumieniu i terapii IBS oraz omówić innowacyjne podejścia, takie jak przeszczep mikrobioty jelitowej.

IBS – narastający problem zdrowotny

Zespół jelita drażliwego to przewlekła choroba, która znacząco obniża jakość życia pacjentów. Objawia się bólami brzucha, wzdęciami, zaburzeniami rytmu wypróżnień, a także może prowadzić do obniżenia nastroju i stanów lękowych. Dotyka głównie osoby młode w trzeciej i czwartej dekadzie życia, ale może także dotyczyć osób w podeszłym wieku. Większość pacjentów cierpi na IBS przez wiele lat, a skuteczność standardowego leczenia jest ograniczona. Dotychczasowe metody terapii koncentrowały się głównie na łagodzeniu objawów, jednak rosnące zainteresowanie mikrobiotą jelitową otwiera nowe możliwości terapeutyczne.

Dr Marcin Gabryel, ekspert w dziedzinie gastroenterologii, laureat nagrody Fundacji Mikrobioty Biocodex, podkreśla: Ostatnia dekada przyniosła znaczny wzrost wiedzy na temat ogromnej społeczności drobnoustrojów zamieszkujących nasze jelita – mikrobioty jelitowej. Temat ten wzbudził ogromne nadzieje w kontekście lepszego zrozumienia różnych schorzeń, od nieswoistych chorób zapalnych jelit (IBD) po zaburzenia metaboliczne i otyłość. IBS jest schorzeniem, w przypadku którego badacze od dawna poszukują wiarygodnych mechanizmów patogenetycznych, a zmieniony skład lub funkcja mikrobioty jelitowej mogą być kluczowym czynnikiem etiologicznym przynajmniej u części pacjentów.

 

FMT – skuteczność potwierdzona badaniami   

FMT, czyli przeszczep mikrobioty kałowej (ang. Fecal Microbiota Transplantation), to procedura medyczna stosowana w gastroenterologii. Polega na przeniesieniu odpowiednio przygotowanego materiału mikrobiologicznego od zdrowego dawcy do przewodu pokarmowego pacjenta. Coraz więcej badań wskazuje na skuteczność tej metody w łagodzeniu objawów IBS oraz poprawie jakości życia pacjentów.

Mikrobiota jelitowa jest wrażliwa na wpływ czynników takich jak dieta, stosowanie antybiotyków, infekcje i stres, które mogą prowadzić do zaburzenia jej równowagi. Zmiany te, nazywane dysbiozą, mogą mieć istotny wpływ na zdrowie przewodu pokarmowego i przyczyniać się do wystąpienia objawów IBS. Czynniki te mogą zaburzać mikroflorę, prowadząc do stanów zapalnych i zmniejszonej produkcji substancji ochronnych w jelitach. Mikroflora jelitowa jest więc nie tylko skutkiem, ale i przyczyną niektórych objawów IBS, takich jak bóle brzucha czy zaburzenia trawienia. Zrozumienie jej roli w tej chorobie otwiera nowe możliwości terapeutyczne, takie jak stosowanie probiotyków czy zmiany dietetyczne.

Dr Gabryel dodaje: Mikrobiota jelitowa jest pod wieloma względami niezwykle dynamicznym ekosystemem, podatnym na różnorodne zmienne środowiskowe. Zmiany w jej składzie mogą prowadzić nie tylko do dolegliwości jelitowych, ale także do problemów natury psychicznej, które występują u nawet 80% pacjentów z IBS. Przeszczep mikrobioty może być przełomowym rozwiązaniem, zwłaszcza dla pacjentów, u których dotychczasowe metody leczenia nie przynosiły oczekiwanych efektów.

Perspektywy rozwoju terapii

Eksperci podkreślają, że konieczne są dalsze badania nad skutecznością
i bezpieczeństwem FMT w leczeniu IBS. Jednak już teraz pacjenci mogą mieć nadzieję na nową, skuteczną opcję terapeutyczną, która nie tylko złagodzi objawy jelitowe, ale również poprawi ich samopoczucie psychiczne.

Z okazji Światowego Dnia IBS warto zwrócić szczególną uwagę na konieczność dalszych badań nad nowymi metodami terapii i zwiększenie świadomości na temat roli mikrobioty jelitowej w leczeniu tej choroby.

Nadesłał: Andżelika Kostewicz