2025-12-22
Informacje dotyczące bruksizmu : zagadnienia diagnostyczne i postępowanie

Bruksizm – informacje ogólne

Bruksizm jest zaburzeniem polegającym na mimowolnym zaciskaniu i zgrzytaniu zębami. Najczęściej występuje w czasie snu, choć może pojawiać się również w ciągu dnia. Zjawisko to przebiega zazwyczaj poza kontrolą i może prowadzić do dolegliwości w obrębie jamy ustnej, mięśni twarzy oraz innych struktur układu mięśniowo-szkieletowego.

Objawy towarzyszące bruksizmowi

Podczas zgrzytania zębami mięśnie żucia pracują z ogromną siłą, często przez dłuższy czas np. przez wiele godzin. Dla porównania: nacisk szczęki w trakcie bruksizmu bywa większy niż podczas jedzenia twardych pokarmów. Powtarzalność tego mechanizmu może prowadzić do przeciążenia mięśni oraz struktur stawowych. Do najczęściej obserwowanych objawów należą:

• przewlekłe przeciążenie mięśni żuchwy,

• napięcie mięśni twarzy, karku i barków,

• bóle głowy o charakterze napięciowym,

• ból w okolicy skroni i uszu,

• uczucie zmęczenia mięśni żuchwy po przebudzeniu.

Układ mięśniowo-szkieletowy funkcjonuje jako system wzajemnie powiązanych struktur. Przeciążenie jednej grupy mięśni może wpływać na napięcie w innych obszarach, co bywa przyczyną dolegliwości o szerszym zakresie.

 

 

Możliwe przyczyny bruksizmu

Bruksizm rzadko ma jedno źródło, zazwyczaj posiada charakter wieloczynnikowy. Do najczęściej wskazywanych przyczyn należą:

• przewlekły stres i napięcie emocjonalne,

• wady zgryzu oraz nieprawidłowe ustawienie zębów,

• zaburzenia czynności stawu skroniowo-żuchwowego,

• utrwalone nieprawidłowe nawyki mięśniowe,

• zaburzenia snu.

Występowanie bruksizmu może być związane z jednoczesnym oddziaływaniem kilku z wymienionych czynników. Dlatego leczenie bruksizmu nie polega wyłącznie na ochronie zębów, ale na spojrzeniu na pacjenta całościowo.

 

 

Postępowanie diagnostyczne

Postępowanie w przypadku bruksizmu poprzedzone jest diagnostyką, której celem jest ustalenie możliwych przyczyn zaburzenia. W zależności od rozpoznania i wskazań klinicznych stosowane mogą być m.in.:

• indywidualnie dopasowane szyny relaksacyjne,

• korekta warunków zgryzowych,

• leczenie ortodontyczne w uzasadnionych przypadkach,

• działania ukierunkowane na zmniejszenie przeciążeń stawów i mięśni,

• edukacja pacjenta w zakresie czynników sprzyjających nasileniu objawów.

Rola konsultacji ortodontycznej

W sytuacjach, gdy bruksizm współistnieje z wadą zgryzu lub nieprawidłowym ustawieniem zębów, wskazana może być konsultacja ortodontyczna. Ortodonta Warszawa może ustalić poprzez ocenę warunków zgryzowych, czy ich korekta może wpłynąć na zmniejszenie przeciążeń w obrębie układu żucia.

 

 

Możliwe następstwa nieleczonego bruksizmu

Długotrwałe utrzymywanie się bruksizmu może prowadzić do:

• ścierania i uszkodzeń tkanek zębów,

• dolegliwości ze strony stawów skroniowo-żuchwowych,

• przewlekłych bólów mięśni twarzy i karku,

• zaburzeń snu oraz koncentracji.

Bruksizm jest zaburzeniem o złożonym podłożu, które może wpływać na funkcjonowanie układu żucia oraz innych struktur układu mięśniowo-szkieletowego. Objawy mogą mieć różne nasilenie i charakter, a ich występowanie bywa związane z wieloma czynnikami. Postępowanie diagnostyczne oraz terapeutyczne dobierane jest indywidualnie, w zależności od stwierdzonych przyczyn i potrzeb pacjenta.

Źródło: unsplash.com Licencja: https://unsplash.com/license

Nadesłał: redakcja