2024-03-28
Sepsa to zagrażająca życiu dysfunkcja narządów, spowodowana niewłaściwą reakcją organizmu na zakażenie. Problem ten stanowi ogromne wyzwanie dla współczesnej medycyny, a WHO alarmuje, że rocznie sepsa odpowiada za 11 milionów zgonów.

Sepsa to zagrażająca życiu dysfunkcja narządów, spowodowana niewłaściwą reakcją organizmu na zakażenie. Problem ten stanowi ogromne wyzwanie dla współczesnej medycyny, a WHO alarmuje, że rocznie sepsa odpowiada za 11 milionów zgonów, co stanowi blisko jedną piątą wszystkich przypadków śmierci na świecie[1]. Dane te jasno pokazują, że wciąż można zrobić więcej na rzecz profilaktyki sepsy, a działania edukacyjne są niezbędne.

Edukacja personelu medycznego i pacjentów niezbędna dla profilaktyki sepsy

Edukacja odgrywa kluczową rolę w profilaktyce i leczeniu sepsy, jest ona niezbędna zarówno wśród personelu medycznego, jak i pacjentów. Ze względu na swoją złożoność oraz potencjalnie śmiertelne skutki, sepsa wymaga szybkiej, skutecznej reakcji oraz właściwej diagnostyki. Wielokrotnie jej objawy są bagatelizowane, źle diagnozowane lub mylone z innymi chorobami. Istotne jest, by lekarze mieli doświadczenie związane z rozpoznawaniem sepsy, eksperci cały czas podkreślają, że w jej diagnostyce kluczowy jest czas. Niezbędne w tym zakresie są szkolenia personelu medycznego, zarówno lekarzy POZ, diagnostów laboratoryjnych, czy wśród anestezjologów, którzy pracują na oddziałach intensywnej terapii. Ważna jest też edukacja niemedycznych pracowników służby zdrowia, którzy również poprzez zakres pełnionych obowiązków są narażeni na kontakt z drobnoustrojami, tym samym narażając siebie, jaki i zarówno pacjentów na potencjalne zakażenie. W tym przypadku warto również uwzględnić szkolenia dotyczące właściwiej higieny i epidemiologii, ponieważ nawet drobne zabrudzenie rąk może doprowadzić do poważnych zakażeń.

„Znaczenie kompleksowej edukacji i szkolenia personelu medycznego oraz pracowników służby zdrowia, w zakresie higieny i epidemiologii, jest nie do ocenienia. W obliczu rosnących wyzwań związanych
z zapobieganiem zakażeniom, szczególnie w środowisku szpitalnym, każdy element systemu zdrowia musi być wyposażony w wiedzę i narzędzia niezbędne do walki z drobnoustrojami. To nie tylko kwestia ochrony pacjentów, ale również bezpieczeństwa samych pracowników. Sepsa to problem, któremu trzeba stawić czoła, w związku z tym należy wprowadzić działania systemowe, które umożliwią skuteczną profilaktykę oraz podniosą poziom świadomości i wiedzy społeczeństwa na ten ważny temat” – podkreśla dr n. med. Anna Szczypta Krajowa Konsultant w dz. Pielęgniarstwa Epidemiologicznego.

Edukacja powinna obejmować również przyszłych lekarzy, a w programie studiów lekarskich powinno się uwzględnić zagadnienia dotyczące sepsy, jej profilaktyki, symptomów, właściwej diagnostyki oraz antybiotyków. Wprowadzona antybiotykoterapia powinna być celowana, co jest niezbędne we właściwym leczeniu sepsy. Konieczne jest też zwiększenie świadomości społeczeństwa,
w szczególności działania powinny obejmować pacjentów i ich rodziny, tym samym zwiększając społeczną świadomość na temat tego problemu. Nie można zapomnieć również o edukacji rodziców, gdyż, właśnie dzieci w szczególności te poniżej piątego roku życia, są najbardziej narażone na wystąpienie poważnych powikłań, wynikających z sepsy, jak podaje WHO 40% przypadków zachorowań dotyczy właśnie tej grupy wiekowej. Dbanie o higienę, właściwe stosowanie antybiotyków,
czy szczepienia przeciw meningokokom, to tylko, niektóre działania profilaktyczne, które rodzice muszą uwzględnić.

„Jednym z najbardziej skutecznych sposobów profilaktyki  chorób są szczepienia. Szczepienia ochronne przeciwko grypie, pneumokokom czy meningokokom to ważny aspekt. Warto wspomnieć, że powikłania po infekcjach są bardzo poważne i mogą skutkować śmiercią. Szczepienia ochronne są zatem kluczowe dla profilaktyki i w zapobieganiu wielu chorób, w tym chorób zakaźnych, jak i poważnych komplikacji zdrowotnych, które mogą z nich wynikać” – podkreśla dr n. med. Anna Szczypta Krajowa Konsultant w dz. Pielęgniarstwa Epidemiologicznego.

Dla zwiększenia świadomości społeczeństwa na temat sepsy dobrym przykładem działań, które można wprowadzić są też akcje edukacyjne, warto spojrzeć poza granice naszego kraju i European Sepsis Alliance, które kompleksowo prowadzi działania w tym zakresie, uwzględniając również postulaty
o zmiany systemowe w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Takie działania warto również wprowadzić w Polsce angażując zarówno przychodnie POZ, szpitale, jak i decydentów.

Nadesłał: Fundacja Nadzieja dla Zdrowia http://nadziejadlazdrowia.pl/